خطبۀ حضرت زینب (س) در کوفه، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های ادبی و فراتر از متن ادبی، یک سند تاریخی مهم است که رویدادهای کربلا را به تصویر می‌کشد. این خطبه حاوی جهان‌های گفتمانی متنوعی است که تأثیرگذاری آن‌را بر مخاطب، دوچندان کرده‌است. پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد جهان متن به تحلیل عناصر گفتمان‌ساز خطبه و نقش آن‌ها در شکل‌دهی یک جهان اجتماعی و سیاسی پرداخته‌است. بر همین اساس، این پژوهش با هدف بررسی ساختار جهان گفتمانی متن در خطبۀ حضرت زینب (س) در کوفه به‌عنوان یک متن دینی، انجام شده است. مسألۀ پژوهش، این‌است که چگونه فرآیند جهان متن در چارچوب رویکرد پُل وِرث (1999) نقش گفتمان‌سازی در متن را ایفا می‌کند. هم‌چنین، پژوهش به‌دنبال بررسی جهان‌های متن در این خطبه است. برای ارزیابی فرضیات، این پژوهش با روش تحلیل گفتمان و با هدف بررسی رویکرد ورث در متن خطبه، صورت‌گرفته تا با تمرکز بر ساختارهای شناختی، سازه‌های معنایی خطبۀ حضرت زینب (س) و جهان‌های موجود در آن را تبیین کند. تحلیل خطبه بر اساس رویکرد جهان متن ورث، نشان می‌دهد که: جهان‌های متن در این خطبه شامل سه لایۀ اصلی جهان گفتمان سیاسی-اجتماعی، جهان گفتمان دینی و جهان‌های زیرشمول (شامل جهان دین و اخلاق، جهان قدرت و سیاست، جهان گذشته و آینده و جهان روان‌شناسی) است. رویکرد جهان متن ورث در این خطبه به شناسایی جهان‌هایی منجر شده که حول محور جریان‌سازی و آگاه‌سازی مخاطبین شکل گرفته‌اند و در ضمن نوعی تعامل با یکدیگر در راستای هدف واحد آگاه‌سازی و هدایت مخاطب، تداخل و تکامل معنایی دارند.
محبی, گل افروز و نوازنی, رحمان . (1403). نقش عناصر زبانی در شکل‌گیری جهان گفتمان ؛ مطالعۀ موردی خطبۀ حضرت زینب (س) در کوفه. دوفصلنامه دعاپژوهی, (), -. doi: 10.22084/dua.2025.30284.1117
MLA
محبی, گل افروز , و نوازنی, رحمان . "نقش عناصر زبانی در شکل‌گیری جهان گفتمان ؛ مطالعۀ موردی خطبۀ حضرت زینب (س) در کوفه", دوفصلنامه دعاپژوهی, , , 1403, -. doi: 10.22084/dua.2025.30284.1117
HARVARD
محبی, گل افروز, نوازنی, رحمان. (1403). 'نقش عناصر زبانی در شکل‌گیری جهان گفتمان ؛ مطالعۀ موردی خطبۀ حضرت زینب (س) در کوفه', دوفصلنامه دعاپژوهی, (), pp. -. doi: 10.22084/dua.2025.30284.1117
CHICAGO
گل افروز محبی و رحمان نوازنی, "نقش عناصر زبانی در شکل‌گیری جهان گفتمان ؛ مطالعۀ موردی خطبۀ حضرت زینب (س) در کوفه," دوفصلنامه دعاپژوهی, (1403): -, doi: 10.22084/dua.2025.30284.1117
VANCOUVER
محبی, گل افروز, نوازنی, رحمان. نقش عناصر زبانی در شکل‌گیری جهان گفتمان ؛ مطالعۀ موردی خطبۀ حضرت زینب (س) در کوفه. دوفصلنامه دعاپژوهی, 1403; (): -. doi: 10.22084/dua.2025.30284.1117
)