تحلیل شبکه مضامین دعای عهد به منظور کشف الگوی زیست منتظرانه

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

گروه معارف دانشگاه کاشان

چکیده

از جمله مهم ترین متون حدیثی به جای مانده از امامان معصوم، ادعیۀ ایشان است که غالباً رویکرد آن‌ها برآورده کردن نیازهای انسانی است. در این میان، درحوزۀ مهدویت، دعای عهد منقول از امام صادق(ع) ، نقش تعیین‌کننده‌ای در ترسیم سبک زندگی مهدوی دارد. اگرچه بسیاری از محققان نسبت به دعای مذکور، اهتمام ورزیده‌اند، اما آنچه تاکنون مطرح شده، بیش‌تر ناظر به شرح و تفسیرآن بوده است. در این پژوهش، تلاش شده با استفاده از روش تحلیل محتوایی، با استخراج کمیّ داده‌ها، فراوانی واژگان کلیدی، مضامین اصلی و مضامین فرعی یا نقاط تمرکز دعای عهد، الگوی زیست منتظرانه را معرّفی نماید. در این راستا از مجمـوع 15 فراز دعای عهد،12عنوان کلیـدی و کلـی و 50 موضوع فرعی اسـتخراج شده است. با «طبقه بندی» جهت گیری ها برای دستیابی به «مقوله»های تحقیق روشن شد که از 12 موضوع اصلی استخراج شده، 30مجموعه (60درصد) به موضوع سبک زندگی مهدوی، 12مجموعه (24درصد) به موضوع امام شناسی و 8 مجموعه (16درصد) نیز به مسئله خداشناسی اشاره دارند. بر این اساس با توجه به این که زیست منتظرانه در متـن دعا از کمّیّـت بیش‌تری برخـوردار است، مـی‌تـوان آن را محـوری-تریـن موضوع دعای عهد قلمـداد نمـود و این نشان دهندۀ برجسته بودن بُعد شناختی این دعای ارزشمند است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 01 بهمن 1403
  • تاریخ دریافت: 19 مرداد 1403
  • تاریخ بازنگری: 16 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 01 مهر 1403
  • تاریخ انتشار: 01 بهمن 1403