واکاوی هوش اخلاقی کارگزاران سازمان‏ ها مبتنی بر آموزه ‏های صحیفه سجادیه

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

دانشیار مدیریت منابع انسانی، گروه مدیریت کسب و کار، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

چکیده
هدف این پژوهش، شناخت، تبیین و واکاوی ابعاد هوش اخلاقی کارگزاران سازمان‏ها مبتنی بر آموزه‏های صحیفه سجادیه است. بنابراین، این پژوهش از نظر هدف، یک پژوهش اکتشافی یا بنیادین از لحاظ روش، از نوع کیفی و دارای رویکردی استقرایی است. داده‏های این پژوهش با رجوع به کتاب صحیفه سجادیه بود که عموماً رویکرد مدیریتی، رفتاری و روان‌شناختی دارد؛ چرا که کارگزاران سازمان‏ها می‏توانند از آن به‏عنوان الگو در سطح کلان و خرد استفاده نمایند. به‌منظور استخراج مطالب از فن تحلیل مضمون استفاده شد. منبع مورد بررسی کتاب صحیفه سجادیه امام سجاد(ع) است. یافته‏ها نشان داد که 137 مضمون پایه، 54 مضمون سازمان‏دهنده و 4 مضمون فراگیر شناسایی شدند. نتایج به‌دست آمده بر اساس داده‏های پژوهش، بیان‌گر چهار مجموعه الزامات است که باید در چهار سطح فردی، گروهی، سازمانی و اجتماعی لحاظ شود. در سطح فردی‌/‌زیربنایی 16 مؤلفه، در سطح گروهی‌‌ظرفیت‌سازی 14 مؤلفه، در سطح سازمانی/‌روبنایی 8 مؤلفه و در سطح اجتماعی 16 مؤلفه از هوش اخلاقی برگرفته شده از کتاب مزبور شناسایی شد که رعایت هر یک از این مؤلفه‏ها بستر را برای سازمان‏ها مهیا می‏کند.
 
کلیدواژه­ها: هوش اخلاقی، کارگزاران سازمان‏ها، آموزه‏ها، صحیفه سجادیه، تحلیل مضمون.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Investigating the Possibility of Achieving the Status of Vision and Meeting God Based on the Fifteen Whispered Prayers (Munajat Khams Ashar)

Abstract:
"Meeting God" is one of the important mystical topics and represents the ultimate stage of the spiritual journey of mystics. However, it is denied by many because they are unable to comprehend this status, or due to their belief in the transcendence of God's holy essence, or their interpretation of related verses and narrations as referring solely to the Day of Resurrection and divine judgment. This is despite the fact that numerous verses and narrations describe "meeting God" as the pinnacle of human spiritual ascent and the ultimate goal. Many prominent scholars and mystics have defined "meeting God" as the vision of the Divine through the cognition of the heart and have regarded the denial of this status as an obstacle to attaining true knowledge of God. The purpose of this research is to identify the evidences related to "meeting God" in the Fifteen Whispered Prayers of Imam Sajjad (peace be upon him) to confirm the indisputability of this spiritual state. To achieve this, using a library-based approach, the study reexamines and analyzes the content of these fifteen prayers and their commentaries descriptively. Themes related to vision and meeting, as well as Imam Sajjad’s direct and indirect references to the state of closeness to God and "meeting God," were identified. Additionally, expressions and terms associated with this concept, such as vision, gaze, sight, beauty, face, union, and proximity, were extracted from these prayers. The frequent occurrence of expressions related to "meeting God" in the Fifteen Whispered Prayers demonstrates the significance of this concept in the mysticism of the Prophet’s Household (peace be upon them), serving as evidence for its undeniable reality.

Keywords: Imam Sajjad (peace be upon him), Fifteen Whispered Prayers, Meeting God, Closeness, Vision, Gaze, Path of Union.

  • فهرست منابع

    • آراسته، حمیدرضا. جعفری‏راد، علی. عزیزی‏شمامی، مصطفی. جعفری‏راد، علی. (1392). «بررسی وضعیت هوش اخلاقی دانشجویان». فصل‌نامه راهبرد فرهنگ. دوره سوم. شماره 10 و 11. ص 214-201.
    • احمدی فراز، مهدی. (1392). صحیفه سجادیه با اشاراتی به بهداشت روانی. قم: دفتر نشر معارف.
    • اسماعیل‏بیگی ماهانی، منیره. (1396). «اثربخشی مفاهیم اخلاق در خانواده به شیوه قصه‏گویی بر اساس قصه‏های دینی و قرآنی بر هوش اخلاقی، هوش هیجانی، سبکه مقابله‏ای و سلامت روان دختران نوجوان»، استاد راهنما: یاسر رضاپور میرصالح. دانشگاه اردکان.
    • امامی، زهرا. مولوی، حسین. کلانتری، مهرداد. (1393). «تحلیل مسیر اثر هوش معنوی و هوش اخلاقی بر خودشکوفایی و رضایت از زندگی در سالمندان شهر اصفهان». فصل‌نامه دانش و پژوهش در روا‏‏‏‏ن‏شناسی کاربردی. سال پانزدهم. شماره 2، صص 13-4.
    • بردبار، غلام‌رضا. میرزاد، نگار. فرزین‏فر، زهره. (1394). «شناسایی و رتبه‏بندی سنجه‏های هوش اخلاقی در مدیران گروه‏های آموزشی مبتنی بر نهج‏البلاغه (مطالعه موردی: دانشگاه یزد)»، فصل‌نامه مدیریت در دانشگاه اسلامی. سال چهارم. شماره 1، صص 96-77.
    • بوربا، میکله. (1390). پرورش هوش اخلاقی. مترجم: فیروزه کاوسی. تهران: انتشارات رشد.
    • تابان، محمد. شرفی، وحید. ویسه، سیدمهدی. شیری، اردشیر. (1393). «بررسی تاثیر مسئولیت‏پذیری و هوش اخلاقی کارکنان بر سلامت نظام اداری (مطالعه موردی: کارکنان دانشگاه ایلام)». فصل‌نامه مدیریت در دانشگاه اسلامی. سال سوم. شماره 2. صص 243-224.
    • خالقی، نرگس. چناری، مهین. (1394). «رابطه هوش اخلاقی با نوع دوستی». فصل‌نامه اخلاق در علم و فناوری. دوره 10. شماره 4. صص 64-55.
    • جعفری، مصطفی. نظامی‏راد، سمانه. (1397). «بررسی تاثیر هوش فرهنگی و توکل بر گرایش زمانی تصمیم‏گیران بخش دولتی». فصل‌نامه مدیریت اسلامی. سال 26. شماره 3. صص 36-15.
    • جوادی آملی. عبدالله. (1375). تفسر موضوعی قرآن مجید. تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.
    • رضائیان، علی. (1386). مبانی مدیریت رفتار سازمانی. چاپ هشتم. تهران: انتشارات سمت.
    • زرنگاریان، یوسف. عزیزی، جواد. (1398). «تأثیر هوش معنوی اسلامی و اخلاق کار اسلامی بر تعهد سازمانی و قصد ترک شغل کارکنان (مطالعه موردی:سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی)»، فصل‌نامه مدیریت اسلامی. سال27. شماره2. صص 147-125.
    • سیف، سوسن. کدیور، پروین. (1381). روا‌ن‌شناسی رشد. تهران: انتشارات سمت.
    • عابدی جعفری، حسن. حسین‌زاده، امیر. (1391). «ترسیم نقشه دانش اخلاق مدیریت و سازمان در ایران»، فصل‌نامه روش‏شناسی علوم انسانی، دوره 18، شماره 70، صص 77-59.
    • عابدی جعفری، حسن. تسلیمی، محمدسعید. فقیهی، ابوالحسن. شیخ‏زاده، محمد. (1390). «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‏های کیفی»، دو فصل‌نامه اندیشه مدیریت راهبردی، سال 5، شماره 2، صص 198-151.
    • مالمیر، مریم. خان‏احمدی، محمد. فرهود، داریوس (1393). «آیا افراد شاد، اخلاق‏مندتر هستند؟». فصل‌نامه اخلاق در علوم و فناوری. سال نهم. شماره 2. صص 9-1.
    • مختاری‌پور، مرضیه. سیادت، سیدعلی. (1388). «بررسی مقایسه‏ای ابعاد هوش اخلاقی از دیدگاه دانشمندان با قرآن کریم و ائمه معصومین(ع)، دو فصل‌نامه مطالعات اسلام و روان‏شناسی، سال 3، شماره 4، صص 118-97.
    • میرکمالی، سیدمحمد. (1395). «رابطه هوش معنوی با بهره‏وری کارکنان سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران». فصل‌نامه مدیریت اسلامی. سال 24. شماره 4. صص 244-223.
    • مطهری، مرتضی. (1372). فلسفه اخلاق. چاپ یازدهم. تهران: انتشارات صدرا.
    • نقی‏ترابی، فریبا. (1393). تأثیر آموزش آموزه‏های دینی مبتنی بر دعای مکارم‏الاخلاق بر هوش اخلاقی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. استاد راهنما: علی مرعشی. دانشگاه شهید چمران اهواز.
    • یعقوبی، ابوالقاسم. فتحی، فتانه و همکاران. (1397). فراتحلیل مطالعات هوش اخلاقی. فصل‌نامه مطالعات روان‌شناسی تربیتی. شماره 32. صص 270-248.

     

    • Beheshtifar, M., Esmaeli, Z., & Nekoie.Moghadam, M. (2011). Effect of Moral Intelligence on Leadership, European Journal of Economics. Finance and Administrative Sciences. 43, pp. 6-11.
    • Clarken, R. H. (2009). Moral Intelligence in the Schools. School of Education. Marquette: Northern Michigan University. pp.1-7.
    • De George, Richard R. (1980). Business Ethics. New York: Mc Millan Publishing Company.
    • Faramarzi,, Jahanian, K.,  Zarbakhsh, M.,  Salehi, S., & Pasha, H. (2014). “The Role of Moral Intelligence and Identity Styles in Prediction of Mental Health Problems in Healthcare Students”. Health, 6(8), pp. 664-672.
    • Lennick, D. & Kiel, F. (2005). Moral Intelligence: Enhancing Business Performance and Leadership Success. Pearson Education Publishing.
    • ,,Osborn, N., 2011. “Moral Intelligence”. Team International, 11107 Wurzbach Road. Suite 102.
    • San Antonio. P.1.
    • Osborn, N., 2011. “Moral Intelligence”. Team International, 11107 Wurzbach Road. Suite 102.
    • San Antonio. P.1.
    • Osborn, N., 2011. “Moral Intelligence”. Team International, 11107 Wurzbach Road. Suite 102.
    • San Antonio. PHadian Shirazi, Z., Raheleh Sabetsarvestani. R. (2021). Moral Intelligence in Nursing: An Evolutionary Concept Analysis, Nursing Practice Today, 8(4), 293-302.
    • Stirling, J. (2001). “Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research”. Qualitative Research.1(3). Pp. 385-405.
    • Terry, G. R. (1977). Principles of Management. 7th R. D. Irwin Publishing