بررسی امکان دستیابی به مقام رویت و لقاء الله بر اساس مناجات خمس عشر امام سجاد(ع)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار عرفان اسلامی، گروه حکمت و کلام-ادیان و عرفان، دانشکده الهیات و ادیان، دانشگاه شهید بهشتی - تهران

2 دانشجوی دکتری رشته عرفان و تصوف اسلامی ، دانشگاه سمنان

چکیده

چکیده

لقاءالله از مباحث مهم عرفانی و حد نهایی سیر و سلوک عارفان است؛ اگرچه عده‌ای از اهل نظر به دلیل عاجز بودن از درک این مقام، یا به گمان تنزیه ذات پروردگار و یا حمل آیات و روایات موجود در این زمینه به لقاء یوم آخرت و لقاء جزا آن را انکار می‌کنند. این در حالی است که در آیات و روایات بسیار از «لقاءالله» به عنوان نقطه اوج سیرانسان و مقصد نهایی او یاد شده‌است. بسیاری از بزرگان لقاءالله را شهود حضرت حق به واسطة معرفت قلبی معرفی کرده و انکار این مقام را مانع وصال به معرفت‌الله دانسته‌اند. هدف از این پژوهش یافتن شواهد مربوط به لقاء‌الله در مناجات خمس‌عشر امام سجاد(ع) برای صحه نهادن بر انکارناپذیر بودن این مقام است. بدین‌منظور به کمک روش کتابخانه‌ای و از طریق بازخوانی و تتبع وبررسی مناجات‌های پانزده‌گانه و شروح آنها، با روش توصیفی عناوین مشاهده و لقاء و اشارات مستقیم و غیرمستقیم حضرت به مقام قرب حق و لقاءپروردگار و عبارات و واژه‌های مرتبط با این موضوع مانند: رؤیت، نظر، بصر، جمال، وجه، وصل وجوار از متن این مناجات‌ها استخراج شده‌است. بسامد بالای عبارات مرتبط با موضوع لقاءالله در مناجات خمس عشر، نشان می‌دهد که این مفهوم در عرفان اهل بیت(ع) جایگاهی ویژه دارد که مُهر تأییدی است بر انکارناپذیر بودن آن.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 28 آبان 1403
  • تاریخ دریافت: 26 اردیبهشت 1403
  • تاریخ بازنگری: 21 شهریور 1403
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1403
  • تاریخ انتشار: 28 آبان 1403