سنتزپژوهی عوامل موثر بر اثربخشی دعا در زندگی انسان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم قرآن و حدیث، گروه الهیات، دانشگاه فرهنگیان - تهران

چکیده

انس با خدا لازمه زندگی بشر است؛ چراکه با یاد خداست که دل‌ها آرام می‌گیرد. هدف این تحقیق استخراج مولفه‌های اثربخش مناجات، دعا و ارتباط با خدا و تاثیر آن‌ها بر زندگی انسان با خدا بود. این تحقیق که از نظر هدف کاربردی بود، به روش کیفی با رویکرد سنتزپژوهی انجام شد. در این راستا برای بررسی پیشینه پژوهش و گردآوری داده‌ها با توجه به اهداف، از مقاله‌ها، پایان‌نامه‌های ارشد و دکتری داخلی و خارجی استفاده گردید. واژگان مورد استفاده ارتباط با خدا، انس با خدا، انگیزه‌بخشی دعا و مناجات و اثر دعا و مناجات بر زندگی انسان بود که ابتدا براساس معیار ورود 325 پژوهش شناسایی ولی براساس معیار خروج 280 مورد از آن‌ها کنار گذاشته شد و در نهایت 45 پژوهش برای تحلیل نهایی از طریق نرم‌افزار NVivo10 برگزیده شد. یافته‌های تحقیق منجر به شناسایی سه درون‌مایه «شناختی»، «عاطفی» و «رفتاری» شد به‌طوری‌که درون‌مایه «شناختی» شامل خودشناسی، خداشناسی، نبی‌شناسی، معصوم‌شناسی، معادشناسی و فریضه‌شناسی؛ درون‌مایه «عاطفی» متشکل از سه طبقه «خدادوستی»، «خوددوستی» و «انسان‌دوستی» و درون‌مایه «رفتاری» مشتمل بر سه طبقه «عمل به واجبات»، «ترک محرمات» و «عمل به مستحبات» می‌باشد. در نهایت، بر اساس عوامل شناسایی شده الگویی ارائه گردیده که می‌تواند منشور راهنمای دست‌اندرکاران تعلیم‌وتربیت و مروجان دین و زندگی برای تبیین انس با خدا به‌منظور رسیدن به سعادت و کمال باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 16 آبان 1403
  • تاریخ دریافت: 23 اردیبهشت 1403
  • تاریخ بازنگری: 04 مهر 1403
  • تاریخ پذیرش: 16 شهریور 1403
  • تاریخ انتشار: 16 آبان 1403