عوامل اعتقادی مؤثّر در تقویت معنای زندگی با تأکید بر آموزه های صحیفه سجادیه

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی؛ دانشکده الهیات و معارف اسلامی؛ دانشگاه قم. ایران

2 دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی؛ دانشکده الهیات و معارف اسلامی؛ دانشگاه قم. ایران

3 استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی؛ دانشکده الهیات و معارف اسلامی ؛ دانشگاه قم. ایران

چکیده

     از دیر‌باز بشر در زندگی آگاهانه خود به‌‌دنبال یافتن معنای حقیقی زندگی خود بوده است. درک معنای زندگی وابسته به این حقیقت است که آفریننده‌ی عالم  و قادر برای انسان هدفی ارزشمند ترسیم کرده است. در عصر کنونی فهم معنای زندگی آن هم بر محوریت صحیفه سجادیه که ملقب به زبور آل محمد است، اهمیت و ارزش زیادی دارد. برخی به‌خاطر نفهمیدن یا نرسیدن به معنای درست زندگی به پوچ‌گرایی یا سرگردان شدن مبتلا شده‌اند. معنا‌داری زندگی دو مولفه‌ی «هدفمندی» و «ارزشمندی» را در پی دارد. این نوشتار با گردآوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‏ای و  پردازش آن‌ها به روش تحلیلی و توصیفی به بیان عوامل اعتقادی تقویت معنای زندگی مانند: نقش خداباوری، شناخت حقیقت معاد و ثواب و عقاب در معنابخشی زندگی بر اساس آموزه‏های صحیفه سجادیه که یکی از بهترین منابع دینی در هدایت انسان است به این نتیجه رسیده که انسان برای رسیدن به هدفی والا خلق شده و زندگی او پدیده‏ای پوچ و بی‌معنا نیست، بلکه پدیده‏ای کاملاً با‌ارزش و هدفمند است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Belief Factors Affecting the Strengthening of the Meaning of Life with Emphasis on the Teachings of Sahifa Sajjadiya

Abstract:

Human beings have been searching for the true meaning of life since ancient times. Understanding the meaning of life depends on the truth that the Creator of the universe, in His power, has drawn a valuable goal for humanity. In today's era, understanding the meaning of life, especially with a focus on Sahifa Sajjadiya, which is also known as the Psalms of the Household of Muhammad, holds great significance. Some people, due to not understanding or not reaching the correct meaning of life, have fallen into nihilism or have been led astray. A meaningful life entails two components: "purposefulness" and "value." This study, through gathering information via library resources and processing it analytically and descriptively, examines the belief factors that strengthen the meaning of life. These include the role of belief in God, understanding the truth of resurrection, and the concepts of reward and punishment, all based on the teachings of Sahifa Sajjadiya. The study concludes that human beings were created to achieve a lofty goal, and their life is not an empty and meaningless phenomenon, but a completely valuable and purposeful existence.

Key words: Meaning of life, belief factors, belief in God, resurrection, purposefulness, value, Sahifa Sajjadiya

  • فهرست منابع؛

    • قرآن کریم
    • نهج البلاغة
    • صحیفه سجادیة
    • ابراهیمی دینانی،غلام‌حسین.(1380). قواعد کلی­فلسفی در فلسفه­اسلامی. پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگى: تهران.
    • ابن اثیر جزرى، مبارک بن محمد. (بی‏تا) النهایة فی غریب الحدیث و الأثر. موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان‏.
    • ابن بابویه، محمد بن على. (1362). الخصال. چاپ اول. قم: جامعه مدرسین.
    • ابن سینا، حسین بن عبد‌الله. (1400ق). الشفاء من خوف الموت (رسائل ابن سینا). چاپ اول. قم: بیدار.
    • ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۱۴ق‌). لسان العرب. چاپ سوم. بیروت: دار صادر.
    • آشتیانی، سید‌جلال الدین. (1387). هستی از نظر فلسفه و عرفان. چاپ پنجم. مؤسسه بوستان کتاب.
    • بیات، محمدرضا. (1386). «فیلسوفان تحلیلی و معنای زندگی». فصل‌نامۀ علمی پژوهشی انجمن معارف اسلامی. سال سوم. شماره2، ص101-126.
    • پارسا، محمد. (1383). زمینه روان‌شناسی نوین. چاپ بیستم. تهران: بعثت.
    • جمعی از نویسندگان. (1389). معنای زندگی. چاپ دوم. پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی.
    • حسینی‌طهرانی، سیدمحمدحسین. (1381). معاد شناسی. چاپ هشتم. علامه طباطبائی.
    • خ‍م‍ی‍ن‍ی‌، روح الله. (1380). شرح چهل حدیث. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س).
    • -----------. (1389). صحیفه امام. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(س).
    • دانلدای، کراسبی. (1383). نیهیلیسم. ترجمة: محمود لطفی. فصل‌نامة فرهنگ. شماره54.
    • دهخدا، علی‌اکبر. (1372-1373). لغت‌نامه. مراجعه: شهیدی، جعفر و معین، محمد. تهران: روزنه.
    • راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن‏. چاپ اول. بیروت: دار القلم‏‏.
    • رضازاده، حسن و رحمانی اصل، محمدرضا. (1392). «مقایسه معنای زندگی از دیدگاه محمدتقی جعفری تبریزی و فریدریش نیچه». انسان‌پژوهی دینی. شماره 30، 115 - 134.
    • سبحانى‏، جعفر. (1426ق). الإلهیات على هدى الکتاب و السنة و العقل. قم: المرکز العالمی للدراسات الإسلامیة.
    • شمسی، سیده پرگل؛ پورعابدین، روح اله و پورنعیم، هدی. (1397). «معادباوری و تاثیرات آن در زندگی، از دیدگاه نهج البلاغه». کنفرانس بین المللی پژوهش‌های دینی، علوم اسلامی، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام، کرج.
    • صادقی، هادی. (1382). «و اینک زیستن با خدا». فصل نامۀ نقد و نظر. ش31 - 32، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهشگاه علوم فرهنگ اسلامی.
    • طباطبائی، محمدحسین. (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    • عسکری سلیمانی امیری، (1382). «خدا و معنای زندگی». فصل نامۀ نقد و نظر. ش31 - 32، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهشگاه علوم فرهنگ اسلامی.
    • علم الهدی، سید‌مرتضی. (1405ق)، رسائل الشریف المرتضى، دار القرآن الکریم. قم: مطبعة الخیام.
    • علی‌زمانی، عباس و دریانی اصل، مریم. (1389). «معنای زندگی از دیدگاه جان کاتینهنگام». الهیات تطبیقی، شماره اول، 97- 108
    • عمید، حسن. (1388). فرهنگ عمید (جیبی)، تهران: انتشارات امیر کبیر.
    • فراهیدى، خلیل بن احمد. (1409ق). کتاب العین. چاپ دوم. قم: مؤسسة دار الهجرة؛
    • کاپلستون، فردریک چارلز.(1388). تاریخ فلسفه­غرب. ترجمه مجتبوی، عطا. چاپ هشتم. شرکت انتشارات علمی­وفرهنگی.
    • کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق. (1407ق). الکافی. چاپ چهارم. تهران: دار‌الکتب الإسلامیة.
    • اله بداشتی،علی.(1391). «نقش مهدویت در معناداری زندگی­شیعیان».مشرق موعود. سال ششم، شماره22، صفحه91 – 108
    • مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى. (1403ق). بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. چاپ دوم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • محسنی ‌دایکندی، محمدعظیم. (1391). برزخ و معاد از دیدگاه قرآن و روایات. چاپ اول. آشیانه مهر.
    • محمدی‌ری‌شهری، محمد. (1370)، درس‌هایی از اصول عقاید اسلامی. چاپ سوم. موسسه بوستان کتاب.
    • محمدی‌ری‌شهری، محمد. (1372). مبانی شناخت. چاپ چهارم. موسسه بوستان کتاب.
    • مدنی‏کبیر، سید علیخان بن احمد. (1443ق). ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیّد الساجدین، چاپ یازدهم. قم: المؤسسة النشر الاسلامی.
    • مصطفوى، حسن. (۱۳۶۰). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب‌.
    • مطهرى‏، مرتضی. (۱۳۷۷). مجموعه آثار. تهران: صدرا.
    • معین، محمد. (1386)، فرهنگ فارسی (دوجلدی). تهران: ادنا.
    • مفید، محمد بن محمد. (1390). اوائل المقالات فی المذاهب و المختارات، مترجمان: صدیقه اشرف و طهرانی، طاهره عظیم‌زاده‌. چاپ اول. دانشگاه آزاد اسلامی مشهد معاونت پژوهشی: سخن‌گستر.
    • میر ‌داماد، محمد باقر بن محمد. (1422). شرح الصحیفة السجادیة الکاملة. محقق: مهدی رجایی. بهارقلوب.

    میگل‌ داونامونو. (1396). درد جاودانگی، مترجم: بهاء‌الدین خرمشاهی، چاپ یازدهم. ناهید. 

دوره 3، شماره 5
اسفند 1402
صفحه 216-232
  • تاریخ دریافت: 11 فروردین 1403
  • تاریخ بازنگری: 10 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 20 خرداد 1403
  • تاریخ انتشار: 27 اسفند 1402