عوامل تأثیرگذار در پایداری «رزق طیب» ازمنظر امام سجاد علیه السلام

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه تفسیر و علوم قرآن ، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم-ایران

2 دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم - ایران

3 دانش آموخته سطح سه حوزه علمیه آموخته سطح سه حوزه علمیه قم-ایران

چکیده

رزق طیّب، رزقی گوارا و سازگار با فطرت و طبیعت قوای انسانی بوده و موجب سلامت جسم و تعالی روح انسان است. آموزه‌های دینی و دعاهای پیشوایان دین راه‌گشای مؤمنان در مسیر کسب رزق طیّب هستند. امام سجاد علیه‌السلام در فرازهایی از دعاها درخواست رزق طیّب و راه‌کارهای حفظ و مداومت آن را از پروردگار متعال درخواست نموده است. پژوهش پیش رو با روش توصیفی‌تحلیلی، درنظر دارد تا علاوه بر 54 دعای صحیفه کامله که در دسترس همگان است از میان 270 دعای امام زین‌العابدین علیه‌السلام که تا حدودی ناشناخته و مهجور است، به جمع‏آوری محتوا در مورد حفظ و دوام رزق طیب بپردازد. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که از دیدگاه امام سجاد علیه‌السلام حمد و شکر خداوند، زهد، توکل بر خدا، قناعت، میانه‌روی در مخارج زندگی، رضایت به روزی مقدر و در نهایت، عمل به دستورات قرآن موجب می‌شود که رزق طیب در زندگی انسان پایدار و محفوظ باشد.

کلیدواژه‌ها


Influential factors in the stability of "Rizq Tayyib" from the perspective of Imam Sajjad 

Abstract

Tayyib sustenance is a sustenance that is pleasant and compatible with the nature and nature of human powers and causes the health of the body and the exaltation of the human soul. The religious teachings and prayers of the religious leaders are the way for the believers to obtain good sustenance. Imam Sajjad (peace be upon him) has requested from the Almighty Lord for good sustenance and ways to maintain and continue it in some parts of his prayers. The upcoming research, with descriptive and analytical method, intends to collect content about the preservation and durability of Rizq Tayyab, in addition to the 54 supplications of the complete scriptures, which are available to everyone, from among the 270 supplications of Imam Zayn al-Abdin, peace be upon him, which are somewhat unknown and abandoned. The result of the research shows that from Imam Sajjad's point of view, praise and thanks to God, asceticism, trust in God, contentment, moderation in life expenses, satisfaction with the predetermined sustenance, and finally, following the instructions of the Qur'an, leads to sustainable sustenance in human life.

 

Key words: Imam Sajjad, "Rizq Tayyib", factors influencing the sustainability of Rizq Tayyib, prayers of Imam Sajjad

  • فهرست منابع:

    • قرآن مجید.
    • صحیفه سجادیه.
    • ابن سیدة، علی بن اسماعیل. (۱۴۲۱ق). المحکم و المحیط الأعظم. بیروت: دار الکتب العلمیة.
    • ابن شعبه حرانى‏، حسن بن على‏. (1404ق). تحف العقول. محقق و مصحح: علی اکبر غفاری. چاپ دوم. قم: جامعه مدرسین.
    • ابن طاووس، علی بن موسی. (1330ق). جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع‏. قم: دار الرضى‏.
    • ـــــــــــ. (1376). الإقبال بالأعمال الحسنة (‌ط- الحدیثة). محقق و مصحح: جواد قیومى اصفهانى. قم‏: دفتر تبلیغات اسلامى‏.
    • ـــــــــــ. (1409 ق). إقبال الأعمال (ط - القدیمة). چاپ دوم. تهران: دار الکتب الإسلامیة‏.
    • ـــــــــــ. (1411ق). مهج الدعوات و منهج العبادات. محقق و مصحح: ابوطالب کرمانى و محمد حسن محرر . قم: دار الذخائر.
    • ابن فارس، احمد بن فارس. (1404ق). معجم مقاییس اللغة. محقق: عبد السلام محمد هارون‌. قم: مکتب الإعلام الإسلامی. مرکز النشر.
    • ابن منظور، محمد بن مکرم. (بی تا). لسان العرب. بیروت: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
    • ازهری، محمد بن احمد. (1421ق). تهذیب اللغة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • امام خمینی، روح‌الله الموسوی. (1377ش). جنود عقل و جهل. تهران: مؤسسه نشر آثار امام خمینی.
    • انصاریان، حسین. (1389 ش). تفسیر و شرح صحیفه سجادیه. قم: دار العرفان.
    • بستانی، فؤاد افرام. (1375ش). فرهنگ ابجدی. مترجم: رضا مهیار. چاپ دوم. تهران: اسلامی.
    • حلى، رضى الدین على بن یوسف بن المطهر. (1408 ق). العدد القویّة لدفع المخاوف الیومیة. محقق ومصحح: مهدى رجائى و محمود مرعشى. قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى‏.
    • دهخدا، علی‌اکبر.(1377ش). فرهنگ دهخدا. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران. مؤسسه انتشارات و چاپ.
    • زمخشری، محمود بن عمر. (۱۳۹۹). اساس البلاغة. بیروت: دار صادر.
    • شرتونی، سعید.(۱۳۷۴ش). أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد. تهران: نظمة الاوقاف و الشؤون الخیریة. دار الأسوة للطباعة و النشر.
    • طباطبایى، سید محمد حسین. (1390ش). المیزان فى تفسیر القرآن‏. چاپ دوم. بیروت‏: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏
    • فخر رازى، محمد بن عمر. (1420ق). التفسیر الکبیر (مفاتیح‌الغیب). چاپ سوم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • فراهیدی، خلیل بن احمد. (۱۴۰۹ق). العین. محقق: مهدی مخزومی. چاپ دوم. قم: مؤسسه دار الهجرة.
    • فهری، احمد. (1373 ش). ترجمه و شرح صحیفه سجادیه. قم: اسوه.
    • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب. (۱۴۱۵ق). القاموس المحیط. بیروت: دار الکتب العلمیة.
    • قطب الدین راوندى، سعید بن هبة الله‏.(1407ق). الدعوات ( للراوندی)‌/ سلوة الحزین. قم‏: انتشارات مدرسه امام مهدى (‌عجل الله تعالى فرجه الشریف).
    • کاشانی، عبدالرزاق. (1383ش). شرح منازل السائرین. تهران: بیدار.
    • کبیر مدنی شیرازی، سید على خان بن احمد. (1409ق). ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیّد الساجدین‏. محقق و مصحح: محسن حسینى امینى. قم: دفتر انتشارات اسلامى‏.
    • کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی (ط - الإسلامیة). چاپ چهارم. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
    • کفعمى، ابراهیم بن على عاملى‏. (1405 ق‏). المصباح للکفعمی ‌ جنة الأمان الواقیة). چاپ دوم. قم‏: دار الرضی (‌زاهدی).
    • مجلسی، محمدباقر. (1423ق). زاد المعاد- مفتاح الجنان‏. محقق ومصحح: علاءالدین‏اعلمى. بیروت: موسسة الأعلمی للمطبوعات‏.
    • مدنی، علیخان بن احمد. (۱۴۰۹ق). ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین صلوات الله علیه. مقدمه‌نویس: محسن حسینی امینی. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
    • مصطفوی، حسن. (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    • معلوف، لویس. (۱۳۷۱ش). المنجد فی اللغة. چاپ سوم. قم: اسماعیلیان.
    • مکارم شیرازی، ناصر. (1371 ش). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الاسلامیة.
    • ممدوحی، حسن. (1346ش) شهود و شناخت، قم: بوستان کتاب.
    • نراقی، احمد. (1377 ش). معراج السعادة، قم: هجرت.