تأملی در ماهیت دعای ملحون و بررسی سرّ عدم تعالی آن

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی و استادیار گروه الهیات (فلسفه) دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

چکیده

مسئلة اصلی این پژوهش تأثیر وضعی و تکوینی الفاظ و کلمات در نظام هستی با تمرکز بر مسئلة استجابت دعای ملحون است. دعای ملحون دعایی است که با الفاظ غلط و اِعراب ناصحیح ادا می­شود که طبق روایتی از امام جواد علیه­ السّلام، چنین دعایی بالا نمی‌رود. یافتة اصلی این پژوهش – که از نوع پژوهش­ های کتابخانه ­ای و اسنادی و به شیوة تحلیل عقلی و منطقیِ داده­ ها به نگارش در آمده – آن است که استجابت دعا اثر نفس انسانی است که به اذن الهی در نظام تکوین اثرگذار است. نفسی که با ابراز فقر،  به مبدأ هستی متصل می­شود، از قدرت آن مبدأ در اثرگذاری بر امور مختلف بهره ­مند می­شود. از آنجا که حقیقت نفس به قدرت الهی متصل شده، تمام آثار و تجلیات نفس دعاکننده هم مانند کلمات، حالت خضوع، بکاء یا تباکی در اشتداد ظهور قدرت الهی در آن مؤثر است؛ همان­طور که اجتماع دعاکنندگان و تکرار دعا نیز بر ظهور این قدرت می ­افزاید. الفاظ و کلمات و نیز اموری مانند زمان مناسب، مکان شریف و غیره اثر اِعدادی بر نفس دارند؛ یعنی نفس را برای تأثیرگذاری در نظام تکوین آماده می­ کنند نه این‌که الفاظ و کلمات علتِ فاعلی در استجابت دعا باشند، بنابراین دعای ملحون نمی­ تواند مانع استجابت دعا باشد. در این پژوهش به برخی از توجیهاتی که از کلام امام جواد (ع) شده است، پرداخته و جهات ضعف آن‌ها تبیین شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

دوفصلنامه (علمی-پژوهشی) دعاپژوهی
دوره 3، شماره 4
شهریور 1402
صفحه 181-198

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 تیر 1402
  • تاریخ بازنگری: 10 شهریور 1402
  • تاریخ پذیرش: 15 مهر 1402
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار