بررسی همنوایی دعاهای صحیفه سجادیه با آثار امام صادق علیه‌السلام در موضوع توحید ربوبی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران (پردیس فارابی)- قم - ایران

2 دانشجوی دکتری اخلاق و عرفان، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم- ایران

چکیده

چکیده
اهمیت توحید و زیرشاخه­های آن بر کسی پوشیده نیست و یکی از مسائل مهم اعتقادی مسلمانان توحید ربوبی است که عدم اعتقاد به آن مساوی با شرک است. بررسی تطبیقی این موضوع در کتاب شریف صحیفه سجادیه و آثار امام صادق علیه‌السلام  با توجه به ارتباط و همسویی روایات این دو امام همام در این مقاله مورد بررسی قرارگرفته است.
علاوه بر اصل توحید ربوبی، مظاهر این مرتبه از توحید یعنی توحید در حاکمیت و تشریع، توحید رازقی، توحید ولائی، توحید در هدایت، توحید در مغفرت، توحید در احیا و اماته نیز از نظر دور نمانده است. نتیجه این بررسی­ها انحصار توحید ربوبی و مظاهر آن در خداوند متعال را مشخص می­کند به­طوری­که اسباب و مسببات نفی نشده بلکه رابطه آنها با خداوند عالم، رابطه طولی است.

کلیدواژه‌ها


Examining the conformity of the prayers of Sahifa Sajjadiyya with the works of Imam Sadiq (peace be upon him) on the subject of Monotheism in Lordship

Mahdi Safaei asl*[1], Sayed MohammadHosain Ardestani zade[2]

 

Abstract

 The importance of monotheism and its sub-branches is not hidden from anyone, and one of the important issues of belief of Muslims is the Monotheism in Lordship, which lack of belief in that is equivalent to polytheism. The comparative study of this issue in the Sahifa Sajjadiyah and the works of Imam Sadiq (peace be upon him) has been examined in this article, considering the same direction of the narrations of these two imams. In addition to Monotheism in Lordship, the manifestations of this level of monotheism such as monotheism in legislation, monotheism of providing, monotheism of the authority, monotheism in guidance, monotheism in forgiveness, monotheism in revival and dying, have also been examined. According to the research of this article, monotheism in Lordship is unique to God, of course, this view does not require the negation of causes in the world, but their relationship with God Almighty is a longitudinal relationship.

Keywords: monotheism, monotheism in legislation, monotheism of providing, monotheism of the authority, monotheism in guidance, monotheism in forgiveness.

 

[1]- Member of the academic staff of the University of Tehran (Farabi College campus) (*corresponding author), safayyy@yahoo.com

[2]- Ph.D. student of ethics and mysticism at Qom University of Religions and Religions

  • منابع

    • قرآن کریم.
    • علی بن الحسین، ( 1376 )، الصحیفة السجادیة، اول، قم، دفتر نشر الهادی.
    • ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد، ( 1367 )، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، محمود محمد طناحی، چهارم، قم، موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
    • ابن‌بابویه، محمد بن على، ( 1403 )، معانی الأخبار، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
    • ابن طاووس، على بن موسى، ( 1409 )، إقبال الأعمال، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
    • ن_______________، (1411 )، منهج الدعوات و منهج العبادات، قم، دار الذخائر.
    • ابن مشهدی، محمد بن جعفر، ( 1419 )، المزار الکبیر، جواد قیومی اصفهانی، اول، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    • ابن منظور، محمد بن مکرم، ( 1414 )، لسان العرب، جمال الدین میر دامادی، سوم، بیروت، دار الفکر.
    • ابن­بابویه، محمد بن علی، ( 1398 )، التوحید، هاشم حسینی، اول، قم، جامعه مدرسین.
    • ن_____________، (1413)، من لا یحضره الفقیه، علی­اکبر غفاری، دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    • برقى، احمد بن محمد بن خالد، ( 1371 )، المحاسن، دوم، قم، دار الکتب الإسلامیة.
    • تفتازانی، سعد الدین، ( 1409 )، شرح المقاصد، عبدالرحمن عمیرة، اول، قم، الشریف الرضی.
    • حسینی شیرازی، محمد باقر، ( 1383 )، لوامع الانوار العرشیة فی شرح الصحیفة السجادیة، اول، اصفهان، مؤسسة الزهرا الثقافیة الدراسیة.
    • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ( 1412 )، مفردات الفاظ القرآن، اول، بیروت، دار القلم.
    • طوسی، محمد بن حسن، ( 1411 )، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، اول، بیروت، موسسة فقه الشیعة.
    • فراهیدی، خلیل بن احمد، ( 1409 )، کتاب العین، دوم، قم، نشر هجرت.
    • فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، ( 1406 )، الوافی، اول، اصفهان، کتابخانه امام امیر المومنین.
    • قمى، على بن ابراهیم، ( 1404 )، تفسیر القمی، قم، دار الکتاب.
    • قهپایی، بدیع الزمان، ( 1374 )، ریاض العابدین، اول، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    • کبیر مدنی، سید علیخان بن احمد، ( 1409 )، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین، محسن حسینی امینی، اول، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    • کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی، ( 1418 )، البلد الامین و الدرع الحصین، اول، بیروت، موسسة الاعلمی للمطبوعات.
    • کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق، ( 1407 )، الکافی، علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، چهارم، تهران، دار الکتب الاسلامیة.
    • مجلسی، محمد باقر، ( 1403 )، بحار الانوار، تحقیق: جمعی از محققان، دوم، بیروت، دار احیا التراث العربی