مفهوم عبودیت و مراتب عرفانی آن با تکیه بر دعای ابوحمزة ثمالی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه ادیان و عرفان دانشگاه بین‌المللی اهل‌بیت علیهم‌السلام

2 استادیار، گروه ادیان و عرفان، دانشگاه بین المللی اهل بیت علیهم السلام، تهران، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد ادیان و عرفان دانشگاه بین‌المللی اهل‌بیت (ع) از پاکستان

چکیده

دین اسلام بر پایه دو اصل توحید الهی و عبودیت انسانی بنا نهاده شده است. مفهوم توحید در ادبیات عرفانی، متفاوت با معنای کلامی آن است. توحید عرفانی، ندیدن هیچ موجود و در مرتبة پایین ­تر هیچ مؤثّری غیر از خداست. عبودیت نیز که غایت سلوک در عرفان عملی است، از کف دادن اختیاری، قدرت اختیار در اعمال و حتّی افکار در برابر معبود است. به جرأت می­ توان گفت مراتب عبودیت عرفانی را می­ توان از منابع دعایی به خوبی استخراج و استنباط نمود. پژوهش حاضر با رویکرد تحلیلی بر آن است که با تکیه بر بیانات امام سجاد علیه‌السلام پیرامون عبودیت، به بررسی و معنایابی مفهوم عبودیت عرفانی و مشخص کردن مراحل و مراتب این مقام سلوکی دست یابد؛ لذا رویکرد این تحقیق، تحلیل عرفانی است گرچه از منابع کتابخانه ­ای، حدیثی و روایی نیز استفاده نموده است. فرضیة ما این است که رویکرد امام سجاد علیه‌السلام به معنای عبودیت در تمام فقرات این دعا یکسان نبوده و حضرت در هر قسمتی معنایی از بندگی را مد نظر خویش داشته است.

کلیدواژه‌ها

دوفصلنامه (علمی-پژوهشی) دعاپژوهی
دوره 2، شماره 2
شهریور 1401
صفحه 158-171

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 بهمن 1400
  • تاریخ بازنگری: 17 اسفند 1400
  • تاریخ پذیرش: 30 شهریور 1401
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار