واکاوی آثار معرفتی دعا و نیایش از منظر اندیشمندان علم اخلاق

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مدرسی مبانی نظری اسلام دانشگاه مازندران

2 دانشیار گروه معارف اسلامی ، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران

چکیده

دعا از مهم­ترین عباداتی است که در پرورش آدمی نقش بسیار اساسی دارد و در رساندن او به مقام قرب اهمیتی بسیار دارد. دعا برای باز داشتن انسان از گناه و معصیت و توجه به ذات الهی بسیار مفید است. انسان با شناخت ذات خود و خداوند درمی‌یابد که فقیر و نیازمند محض است و خداوند غنی بالذات؛ بنابراین یکی از کارها و اعمالی که انسان برای رفع نیازهای خود انجام می‌دهد، دعا کردن به درگاه الهی است. دعا کردن نه ‌تنها در مواردی که به صلاح انسان باشد، برآورده می‌شود، بلکه دارای آثار مثبت فراوانی است که مهم‌ترین اثر تربیتی آن دوری از غرور و خودخواهی، آرامش روانی، کاهش رنج، کسب معرفت و روحیة توحیدی است. آثار و برکات دعا شامل دو دستة عملی و معرفتی است. به گونه­ای که آن­چه مربوط به عمل و تقوا می شود، در دستة عملی جای می­گیرد. جنبة معرفتی دعا شامل شناخت و درک ذات الهی و تمایز ذات الهی با انسان است. از سویی دیگر انسان وقتی دست نیاز به سوی خالق دراز می کند، تأیید کرده است که همة امور در عالم تنها به یاری خداوند انجام می­پذیرد. در چنین حالتی به توحید افعالی اذعان می­کند. نوشتار حاضر به روش توصیفی- تحلیلی است. نگارندگان ابتدا به تعریف معرفت، تقوا و دعا پرداخته و سپس بخشی از آثار دعا و نیایش را برشمرده­اند.

کلیدواژه‌ها