دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده
خودشناسی یکی از مسائل بسیار مهم در حوزههای گوناگون عرفان، فلسفه، اخلاق، روان‌شناسی و ... است. خودشناسی، زیربنای سعادت انسان ها در همۀ ابعاد و زوایای مادی و معنوی زندگی است. آدمی در پرتو خودشناسی، به ظرفیت ها، قابلیت ها و نیازهای درونی و برونی خود پی برده و عواملی را که مایۀ رشد، تعالی و کمال است، تشخیص می دهد. با توجه به اهمیت، ضرورت و جایگاه خودشناسی، این مقاله به «خودشناسی و نتایج و ثمرات آن در آینۀ ادعیۀ امام سجاد (ع)» پرداخته است. با توجه به پراکندگی مباحث مربوط به خودشناسی در ادعیۀ صحیفۀ سجادیه با اخذ رویکرد تحلیلی و استفاده از روش‌های تحلیل مفهومی، گزاره‌ای و سیستمی به بررسی موضوع در ادعیۀ 54گانة صحیفۀ سجادیه پرداخته شد. بر اساس بررسی به عمل آمده امام سجاد (ع) با بهره گیری از شیوه‌های گوناگون به خودشناسی اخلاقی، عارفانه و فلسفی بیش از سایر گونه های خودشناسی پرداخته است. از نگاه امام سجاد در خودشناسی عارفانه و اخلاقی انسان در عین حال که در بین آفریدگان بهترین و بالاترین مخلوق است ولی از نظر وجودی فقر محض و عین نیاز و وابستگی به آفریدگار خویش است و درک عمیق این فقر وجودی حلقۀ ارتباطی او با حضرت حق جلّ و علاء است که در حوزة اخلاق، اخلاق بندگی و عبودیت را شکل می دهد و او را در سایۀ ربوبیت حق‌تعالی قرار داده و زمینۀ خودسازی او را فراهم می سازد.
 دعاپژوهی', './data/dua/coversheet/741675577262.jpg'))