زبان نیایش فارابی و کیِرکگور: فیلسوفان متأله شرق و غرب در گفت و گو با خداوند

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
    نیایش معصومین به عنوان خالصانه ­ترین نوع گفت ­و گو با خداوند از دیرباز در حوزة دین­ پژوهی مورد توجه و پژوهش ­های مبسوطی قرار گرفته است. حال آن­که در میان نوشتارهای نیایش پژوهانه، به جنبة تطبیقی این حوزة دینی کم­تر پرداخته شده، چه رسد به بررسی ­های میان­ رشته­ ای مرتبط زبانی و فلسفی. زین رو در مقالة حاضر برای نخستین‌بار از نیایش ­پژوهی میان­ رشته ­ای دینی - فلسفی - زبانی و زبان نیایش برخی از فلاسفة متأله خاور - و باخترزمین سخن به میان آمده است. از اهم اهداف چنین پژوهشی که از نوع تفسیری و تحلیلی - توصیفی می­باشد، کشف ناهم­سانی­ های زبانی، بینامتنی، ارجاع چنین نیایش­های فلسفی­ ای به کتب مقدس ابراهیمی و ذکر دغدغه ­ها و دل‌شوره‌های قدسی فلاسفة نحله ­های گوناگون فکری­ است. در این راه، نگارنده از نظریات زبان­شناختی در راستای تفسیر فرضیة پژوهش، یعنی سویة هستی - معرفت­ شناسانه و دغدغه­ مندی اندیشمندانة نیایش فلاسفة دین­دار، سود جسته است. در زمرة نتایج پژوهش حاضر، برجسته ­سازی وجوه انطباق و افتراق زبان نیایش فارابی و کیرکگور، به عنوان دو فیلسوف متأله است که به ترتیب به کمک اصطلاحات و مفاهیم فلسفی و با رویکرد ایجابی - سلبی و نیز با پرسش از (شروط تحقق) انسانیت، سرشار از امید و بیم با خداوند سخن گفته و به ساحت حضور مطلق گام می ­نهند.

کلیدواژه‌ها